Annemler Tatilde - Beyazperde.com eleştirisi : Annemler Tatilde

Geçtiğimiz günlerde aklıma 90'lı yılların başlarında "Evde Beş Başına" adıyla televizyonlarda sık sık gösterilen Christina Applegate filmi gelmişti. Orijinal ismi "Don't Tell Mom the Babysitter's Dead" olan bu film, anneleri tatile giden beş kardeşin bebek bakıcılarının ani ölümünün ardından yaşadıkları komik olayları konu ediniyordu. Türkçeleştirilmiş adıyla "Evde Tek Başına" serisine göz kırpan "Evde Beş Başına," 90'lı yılların gençlik komedilerinde sık sık işlenen 'yetişkinlerin korumasından ve kontrolünden kurtulma' temasının en sıkı önderlerindi belki de.

Ebeveynleri tarafından dedesinin yanına bırakıldığı gün yaşlı adamın ölümüyle neredeyse sokakta kalan Mauro'nun öyküsünün anlatıldığı "Annemler Tatilde"nin de bir yanıyla bu 'evde tek başına' filmlerini hatırlattığını söyleyebiliriz. Nitekim popüler Amerikan sinemasının 90'lı yıllardaki parlak örnekleriyle benzer bir temayı paylaşan bu film de Brezilya Sineması'nın popüler kolunu besliyor aslında. "Annemler Tatilde"ye dışarıdan baktığınızda muhtemelen Brezilya'nın sanat sinemasını temsil eden yöresel ve sıra dışı bir yapımla karşılaşacağınızı düşünüyorsunuz. Diğer yandan filmi izlemeye başladığınızda özellikle Avrupa Sineması'nın popüler filmleriyle büyük benzerlik taşıyan bir görsel dil kullandığını fark ediyorsunuz.

Aslına bakarsanız Mauro'nun öyküsünü etkileyici kadrajlar, zıpır karakterler ve anlamlı bir kurguyla şekillendiren "Annemler Tatilde"nin, popüler Avrupa ve Amerikan Sineması'yla bir takım ortaklıklarının bulunması oldukça anlaşılır bir durum. Özellikle Avrupa'dan Amerika kıtasına göçmüş Yahudiler ve İtalyanlarla dolu bir Sao Paulo mahallesinde geçen film, zaten bu yönüyle kültürlerarası bir duruşu olduğunu hemen belli ediyor. Hikayenin gelişiminde büyük bir fonksiyonu olan futbolsa, filmde farklı kültürlerden gelen insanları birleştiren ve Brezilya'ya bir ulus kimliği kazandıran en önemli etkinlik olarak sunuluyor.

Brezilya Milli Futbol Takımı'nın FIFA Dünya Kupası'nı üçüncü kez kazandığı 1970 yazında geçen "Annemler Tatilde"de özellikle Brezilya-İtalya arasında gerçekleşen final maçında yaş, din, köken ya da politik görüş ayırt etmeden herkesin televizyon başında Brezilya için tek yürek olması oldukça etkileyici ve manidar. Öte yandan 1970 yazı aynı zamanda Brezilya'da hüküm süren askeri diktatörlüğün Mauro'nun anne-babası gibi sol görüşlü kişilerin peşine düştüğü ve ülkede büyük bir kaosun yaşadığı da bir dönem. Bu nedenle futbolun beraberinde getirdiği 'taraf tutmak' ve 'birlik olmak' gibi kavramlar hikayenin geçtiği dönemin siyasi arka planıyla birleştiğinde düşündürücü ve sorgulamaya açık hale gelmekteler. Nitekim ülkedeki siyasi çalkantıları, Mauro'nun futbol sevdası ve 1970 Dünya Kupası heyecanı ile paralel olarak anlatan "Annemler Tatilde"nin esas amacı da futbola ait kavramları siyasetin içine taşıyıp, hikayesini çok boyutlu bir tartışma mekanına dönüştürmek.

Bütün bu anlam oyunları ve politik göndermeler içerisinde Mauro'nun kişisel yolculuğunun geri plana itilip, ihmal edildiği izlenimine kapılmış olabilirsiniz. Ancak "Annemler Tatilde" çok yönlü hikayesinin her katmanına ayrı özen gösteren ve daha da önemlisi bahsettiğimiz katmanları birbirlerine güçlü bağlarla kenetleyen bir film. Dolayısıyla dedesinin ikamet ettiği apartmanda babasının kendisine aşılamadığı Yahudi gelenekleri ve görgü kuralları ile tanışan Mauro'nun hikayesi siyasi çalkantıların geri planında kalmanın ötesinde filmin ana merkezini oluşturmakta.

Böylelikle Brezilyalı yönetmen Cao Hamburger, Mauro'nun kişisel gelişim öyküsünün satır aralarına gizlediği tarihi gerçekleri ve politik mesajları izleyicilerin gözlerine sokmadan sıcak ve içten bir dille iletmeyi başarmakta. Hatta filmin sonlarına doğru Mauro'nun yaşadığı düşünsel değişim Brezilya'nın siyasi ve sosyal dönüşümüyle öyle güzel iç içe geçmekte ki Mauro sadece 70'li yıllarda Brezilya'da büyüyen bir neslin değil bizzat Brezilya'nın ete kemiğe bürünmüş canlı bir temsili haline gelmekte.

Anlayacağınız Cao Hamburger, Dünya Kupası Finali'nden önce anne-babasına kavuşmayı hayal eden 'evde tek başına' kalmış bir çocuğun gözünden hem çocukluktan ergenliğe geçiş sürecine hem de siyasi problemlerle boğuşan bir ülkenin iç karmaşasına başarıyla ışık tutuyor. "Annemler Tatilde," sürükleyici hikayesi, özgün çocuk karakterleri ve samimi havasıyla popüler Avrupa yapımlarının tadını veren keyifli bir film. Büyük beklentiler içine girmeyip, hem eğlenceli hem de biraz düşündürücü bir film izlemek isteyen sinemaseverleri ve futbol tarihi meraklılarını memnun edebilir.