Köprüdekiler - Beyazperde.com eleştirisi : Köprüdekiler

Tahtaya vurmak lazım, vizyon yenisi altı filmin çoğunluğu yerli yapımlardan oluşuyor. Festival takipçilerinin önceden izleme imkanı bulduğu Köprüdekiler ve Kara Köpekler Havlarken ile basın gösteriminde eleştirmenleri şaşırttığını duyduğumuz Büşra ve az sinema bol ders içeren 'Dersimiz Atatürk' sinemalarda. Yazının esas amacı Köprüdekiler olsa da, bu çarpıcı filmi ele alabilmek için başka filmleri kullanmak doğru bir yol gibi gözüküyor. Sanki başka filmlerdeki hataları ortaya koyarak, Köprüdekiler’in aslında neleri müthiş bir şekilde başardığını ortaya koyabilmek daha kolay olacak.

Kara Köpekler Havlarken söz konusu olduğunda Başka Semtin Çocukları da akla geliyor. Şüphesiz sinemacılar aynı zamanda benzer filmler tasarlayabilirler; ama burada iki film arasındaki benzerlikler, ister istemez ilk izleneni daha önemli kılıyor. Ayrıca başka Semtin Çocukları özensiz görüntü çalışmasına ve senaryonun yarattığı televizyon dizisi havasına rağmen daha sahici ve samimiydi sanki. Kara Köpekler Havlarken finaldeki çarpıcı sahne için tasarlanmış gibi. Belki bu noktada Köprüdekiler filmine ilk köprüyü atabiliriz: Aslı Özge’nin Boğaz trafiği esnasında gözüne çarpan çiçek satıcısı esmer gençlerin hayatını merak etmesiyle ortaya çıkan Köprüdekiler; allahın her günü yolları köprüde kesişen bir şöför, bir polis ve bir çiçekçinin hayatına sokuyor bizi. Polisler dışında herkesin kendi hayatını beyazperdeye taşıdığı yenilikçi bir çalışma bu.

Şüphesiz zor ve tartışmalı bir yol, ama burada fena halde işe yarıyor ve Bağdat caddesinde umutsuzca dolaşan, karısını mutlu edemeyen şöförün maddi çıkmazlarını anlattığı 'yürek parçalayan' konuşmalar rol olmaktan çıkıyor. Yollarda hayatını tehlikeye atarak çiçek satan gencin, adam gibi iş bulma sevdasını da trajik bir belgesel izler gibi izliyoruz. Şüphesiz gerçekçi, inandırıcı ve samimi bir hikaye anlatmak için öykü anlatma sanatını belgeselleştirmek zorunda değiliz. Ama belki de doğrudan o dünyaların içinden gelmeyen sinemacılar için bu doğru bir yol olabilir.

Berlin’de yaşayan ve anlatmak istediği insanları arabanın içinden gören genç yönetmen Aslı Özge’nin, uzaktan bu dünyayı yazmak yerine kamerayı alıp hikayesini o dünyanın içinde kurması bu yüzden anlamlı. Köprüdekiler bu anlamda, kurmacanın tuzaklarına düşmemeyi başarıyor. İnandırıcılık veya samimiyet problemi yok; yüzeysel bir sembol merakına da soyunmuyor. Belki köprünün klişe bir sembol olduğu söylenebilir ama mesela Büşra’daki gibi akıllara zarar sembolik bir dans yok.

Büşra öncelikle farklı yaşamlara sahip iki kişinin aşk hikayesi. Bir tür 'orta yol' buluşması. Akıllı ve duyarlı bir genç kız olmasına rağmen kadercilik adına ailesinin evililik projesini onaylayan Büşra’nın istemediği bir evliliğe karşı çıkacak kadar özgürleşmesi bir yanda; asi bir yazarın Büşra’nın yanında iyi (makul) bir adam olması ise diğer yanda. Belki Büşra’nın değişimi kadar açık değil ama anlaşılır, ne de olsa aşk masumlaştırır insanı. Büşra çarpıcı bir aşk üzerinden derdini (iki taraftaki hoşgörüsüzlük) başarılı bir şekilde anlatırken, neden yüzeysel bir sembol hastalığına yakalanır sanki? Hitler kostümlü Beyoğlu gencinin uyguladığı faşizm ve o 'unutulmaz' tarih fonu önündeki danstan bahsediyoruz. Filmin beklenmeyen gücünü önemli ölçüde azaltan detaylar bunlar.

Neyse ki Köprüdekiler sahici karakterlerinin çıkışsızlığını anlatmak için böyle yollara başvurmuyor. Yönetmen bize köprü insanlarının geçiş (geçmeye/yırtmaya çalışma) süreçlerini gösteriyor. Şöför için karısının mutlu olabileceği bir yaşam standartı, çiçekçi için dalgınlıklarını ve eğitimsizliğini kabullenecek bir patron; polis için ise gerçek bir ilişki belki. Ve fakat kutlamalarda, bayramlarda güzel bir manzara yaratan kalabalık içinde nasıl yalnızsak; köprü üzerinde bile bir durumdan başka bir duruma geçmek o kadar kolay olmuyor. Bu kentin negatif sembollerinden biri olan trafik, aslında hayatlarımızdaki umutsuz bekleyişi de simgeliyor.