Pervane eleştirileri

“Her şey değişir Pervana. Hikayeler bize bunu hatırlatır.”

Zihnin en büyük derdi hayatta kalmak. Kendi bedenini hayatta tutmaya çalışan zihnin önceliği kendisi; bu sebeple biraz bencil. Çelişkisi hayatta kalması için diğerlerine ihtiyacı olması. Doğada insan bedeni tek başına hayatta kalmak için gerekli fiziksel özelliklere haiz değil. Bunu mağara dönemini hatırlayınca daha iyi anlayabilir ve beynimiz hala aynı beyin... Dolayısıyla hayatta insanların hayatlarını kalmak kabileye ait olmaktan geçiyor. Benin yerini biz alıyor. Biriktirmeye veya sahip olmaya başlayana kadar sıkıntı yokken, sahip olma yanılması ile biz diğerlerine karşı olmaya başlar. Sahip olduğunu kaybetme korkusu ve başkasının sahip olduğunu ele geçirme arzusu savaşları besler. Bu savaşlara başka olgularla beslenir. Irk, dil, millet ve inanışlar ayrımı zenginleştirir...Bir kısır döngü bu şekilde devam eder. Hemen hemen her ülkenin tarihi aşağı yukarı böyledir. Özellikle de İpek Yolu üzerinde olan Afganistan iseniz...

Pervana filmi 2000’li yılların başında Taliban’ın iç savaşta olduğu zamanı konu alıyor. Bu sefer de dinleri adına savaşan askerlerin yönetimi ele alarak baskıcı bir yönetim ortaya çıkar. Kızların okuması yasaklanmış, erkeklere sakal, kadınlara peçe zorunluluğu getirilmiştir. Hatta kadınların tek başına örtülü bile olsalar dışarı çıkma yasağı getirilmiştir. Televizyon, sinema ve müzik yasaklanmıştır. Tüm bunlar inanca dayalı olabilir mi? Yasaklar, cezalar, idamlar, çocuk yaşta kızlarla evlenmeler... Bunlar inancın eseri olabilir mi? “Kim olursan ol, gel” diyen Mevlana’nın bakışının yanında sonucu zulüm olan her akım, yıkıcıdır ve gerçek dindarlıkla ilgisi yoktur.

Filmin ismi ailesinin üçüncü çocuğu olan kızın ismidir. Abisi ölmüştür. Ailede onun ölümü ile ilgili hiç konuşulmaz. Bu sır bir çeşit dışlamadır. Pervana’nın bir ablası, bir de erkek kardeşi hayattadır. spoiler: Topal kalmış babası ile evdeki eşyalarını satarak hayatta kalmaya çalışırlar. Babası onu hikayeler ile besler. Bir gün kıza gözünü dikmiş bir asker, Pervana’nın babasını hapishane attırır. Artık evin erkeği yokken hiç biri evden dışarı çıkamaz. Pervana ise Ateş ismini alarak artık erkek çocuğu kılığında evi geçindirir.


Ölen abisini Süleyman gibidir artık... Hem erkek gibidir, hem de babasının yokluğunda eve ekmek getirendir. Ailede görülmeyenin, erkenden ölenlerin kardeşler veya daha sonraki nesiller tarafından temsil edilmesi sık görüne bir durumdur. Erkek kardeşini de oyalarken uydurduğu hikayenin de kahramanı ölen abisidir...

"Sözlerini yükselt, sesini değil. Çiçekleri büyüten yağmurdur, gök gürlemesi değil."

"The Breadwinner, Afganistan'da ailesiyle zor koşulların altında yaşayan, 11 yaşındaki kız çocuğu Parvana'nın öyküsünü anlatıyor. Bir gün Parvana'nın babası gereksiz yere tutuklandığında, Parvana ailesini koruyabilmek için saçlarını keserek bir erkek kılığına bürünür ve babasını hapsolduğu hapishaneden kurtarmak için elinden geleni yapmaya çalışır."

The Breadwinner, içerik bakımından amacına ulaşmayı başaran bir animasyon filmiydi benim için. 90 dakikalık kısa süresine karşılık bu film etkileyici karakter gelişmeleri ve izlemesi zor olan durumlarla doluydu. Geçtiğimiz yıllarda Song Of The Sea'yi yapmış olan aynı ekip, bu filmde ayrı bir başarıya ulaşmış. Filmdeki animasyonun kalitesi, her bir karedeki renkli görüntülerin büyük emeklerle hazırlandığı rahatça görülüyor. The Breadwinner, bu yılın en iyi görünen animasyon filmlerinden birisi.

Eğer filmin hikayesine gelecek olursam; The Breadwinner'ın içeriğinin tahmin edilebilirliğine rağmen işlenişine bu kadar önem vermesi biraz garipti. Çünkü film boyunca kimsenin başına böyle bir şeyin gelmesini istemediğimizden ana karakter Parvana'nın arkasında dursak da, hiçbir zaman onun bununla neyi başaracağını da bir türlü çözemiyoruz. Filmin büyük bir çoğunluğu Parvana'nın babasını kurtarmak için yaptığı planlarla geçse de, bu esnada hikayede yaşanan dramatik olaylar sırf seyirciye dramatik bir etki yaratmak için yaşanıyormuş hissi uyandırıyor. Bunun dışında mesela Parvana'nın ailesine anlattığı "Fil Kralı" öyküsü ise hikaye ile bağlantılı olup seyirciye güçlü bir his uyandırması gerekirken, film sadece vakit öldürüyormuş hissi uyandırıyor. Bu yüzden ara sıra filmin hikayesinin daha kesin bir şekilde işlenmiş olmasını istediğim bölümler oldu.

Ama bunun dışında, The Breadwinner vakti geldiğinde nasıl parlayacağını çok iyi biliyor. Yönetmen Nora Twomey'in harika görselleri ile The Breadwinner, çocuklara biraz karanlık ve karışık gelebilecek bir hikayeyi aptal bir hale getirmeden anlatmayı başarmış. Bu yüzden The Breadwinner, bilindik hikayesi ve atmosferine rağmen türünün diğer filmlerinden biraz daha farklı ve çarpıcı hissettiriyor.

Benim için hikayenin en güçlü olduğu bölüm ise son 20 dakikaydı. Filmin geri kalanının hikaye işleyişi hakkında sorunları olsa da, bu bakımdan son 20 dakika tek kelimeyle kusursuzdu. Filmde gereksiz bir yük gibi dolaşan "Fil Kral" öyküsünün bu bölümde her bir aile bireyinin yaşadıklarıyla bir araya getirilmesi gerçekten de etkileyiciydi. Gerçi finalinin biraz fazla havada kaldığını düşünsem de, The Breadwinner yüksek bir notla hikayesini bitirmeyi başarıyor.

Kusursuz olmamasına rağmen The Breadwinner, zaman zaman izlemesi zor, etkileyici bir animasyon filmiydi. Filmin bu yıl En İyi Animasyon dalında Oscar'a aday düşünürsek The Breadwinner, Coco'dan sonra bu kategoride en çok sevdiğim filmdi (gerçi kategoride The Boss Baby de olunca, bu fazla bir anlam ifade etmiyor). Kesinlikle desteklenmesi gereken ve bir göz atılmasını tavsiye ettiğim bir film. İyi seyirler.

FİLMİN İYİ YANLARI:

+ Harika animasyon, çarpıcı görseller.

+ Son 20 dakikası.

+ Hikayenin çocuklar için fazla zayıflatılmadan anlatılmış olması.

FİLMİN KÖTÜ YANLARI:

- Ana karakterin amacının ne olduğunun biraz belirsiz oluşu.

- Finalinin belirsizliği.

TOPLAM PUAN: 7.7/10