Halil İbrahim Ergün 1946 yılında, Bursa'nın İznik ilçesinin Müşküle köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini İznik'te tamamladı. Lise eğitimin bir bölümünde İstanbul Haydarpaşa Lisesi ve Bursa Atatürk Lisesinde okuduktan sonra Pertevniyal Lisesi’ne geçip oradan mezun oldu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne girse de mezun olmadan ayrıldı. Profesyonel sanat hayatına Halk Oyuncuları'nda  Teneke adlı oyunla adım attı.

Senaryosunu Yılmaz Güney’in kaleme aldığı ,1974 yapımı “İzin” filmi ile  sinema seyircisi ile buluştu. Vasıf Öngören, Mustafa Alabora ve Erdoğan Akduman ile birlikte 1976 yılında Ankara Birlik Tiyatrosu'nu kurdu. Oyunculuğunun yan sıra siyasi görüşleri ile de bilinen sanatçı yaşamı boyunca birçok zorluk yaşamıştır. 1971 askeri darbesinden sonra Vasıf Öngören, Mustafa Alabora ve Erdoğan Akduman ile birlikte “gizli örgüt” kurma suçlaması ile hapis cezası almıştır. Halil Ergün, “Merhaba” (1976) ve “Kırlangıç Fırtınası” (1985) adlı filmlerin senaryolarını kaleme almıştır. "Asiye Nasıl Kurtulur", "Adam adamdır"," Salozun Mavalı", "Yarın Cumartesi, "Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz", "Yaşadığımız Devir", Teneke", "Pir Sultan", "Devri Süleyman", "Komisyon", "Kuralla Kuraldışı", "Santrafor Gün Doğmadan Asıldı" gibi birçok tiyatro oyununda rol alan Ergün, “Maden”(1978),” Yolcular”(1976),” Kaşık Düşmanı”(1984),” Gülüşan”(1985),” Katırcılar”(1987),” Sahibini Arayan Madalya”(1989),” Suyun Öte Yanı”(1991),” Cazibe Hanımın Gündüz Düşleri”(1992),” Mum Kokulu Kadınlar”(1996),” Abdülhamit Düşerken” (2002),” Dedemin Gözyaşları” (2023) gibi birçok filmde başarı ile rol almıştır.

Ayrıca televizyon dizilerinde de roller alan sanatçının başlıca işleri arasında “Küçük Ağa”,” Baba Evi”,” Pembe Patikler”,” Yaprak Dökümü” ve “Misafir” adlı diziler sayılabilir. Oyunculuk kariyeri boyunca 100’den fazla farklı karaktere hayat veren deneyimli sanatçı bu yapımlarda üstlendiği farklı performanslar ile, 3. Ankara Film Festivali’nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, 32. Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu, 10. Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Erkek Oyuncu, Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği En İyi Oyuncu Ödülleri’nde En İyi Erkek Oyuncu, 44. Altın Portakal Film Festivali’nde Yaşam Boyu Onur Ödülü, 35. Altın Kelebek Ödülleri’nde En İyi Erkek Oyuncu, 15. Altın Koza Film Festivali’nde Yaşam Boyu Onur Ödülü, Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Onur Ödüllerine layık görülmüştür.